गूळ (Jaggery) हा हिवाळ्यात खाल्लेला सर्वात खास पदार्थ आहे, जो भारतात गोड म्हणूनही वापरला जातो. वयोवृद्ध लोक जेवणानंतर गुळाचे सेवन करतात. गोड म्हणून खाण्यासोबतच याचे अनेक आरोग्यदायी फायदेही आहेत.
या तीन प्रकारच्या गुळ आणि त्यांच्याशी संबंधित काही खास फायद्यांबद्दल आम्ही तुम्हाला सांगतो.
1. उसाचा गूळ
जेव्हा आपण गुळाचा विचार करतो तेव्हा आपल्या मनात पहिली गोष्ट येते ती म्हणजे उसाच्या रसापासून बनवलेला गूळ. उसाच्या रसापासून बनवलेला गुळ हा सर्वात लोकप्रिय आणि वापरला जाणारा गूळ आहे. हा गूळ उसाच्या रसापासून बनवला जातो. या गुळाची चव आणि पोत वेगळी आहे.
अॅग्रोटेक्नॉलॉजीने प्रकाशित केलेल्या लेखानुसार, त्यात कॅल्शियम, लोह, जस्त आणि फॉस्फरस यांसारखी अनेक आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात. त्यामुळे हा गूळ खूप फायदेशीर असल्याचे सांगितले जाते.
२. नारळ गूळ
दक्षिण भारतात नारळापासून बनवलेल्या गुळाचा जास्त वापर केला जातो. फूड सायन्स अँड न्यूट्रिशनने प्रकाशित केलेल्या जर्नलनुसार, नारळाच्या रसामध्ये अनेक आवश्यक खनिजे, अँटिऑक्सिडंट्स आणि जीवनसत्त्वे असतात.
नारळाचा गूळ हा आंबलेल्या रसापासून बनवला जातो. स्फटिकरूपात असल्यामुळे हा गूळ थोडा कडक असतो. नारळाच्या गुळात भरपूर प्रमाणात लोह, पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियम असते, जे आपल्या शरीरासाठी खूप महत्वाचे आहे.
नारळाचा गूळ अँटी-बॅक्टेरियल आहे
वास्तविक, नारळाचा गूळ त्याच्या विशेष पोषक तत्वांमुळे सर्वात आरोग्यदायी मानला जातो. हा गुणधर्म खोकला आणि सर्दी यांसारख्या आजारांवरही चांगला घरगुती उपाय आहे. पण त्याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे हा कडक दिसणारा गुळ रक्तदाब नियंत्रित ठेवतो.
3. खजूरांचा गूळ
हा गूळ पश्चिम बंगाल आणि झारखंड सारख्या भारतातील पूर्वेकडील राज्यांमध्ये तयार केलेला लोकप्रिय गूळ आहे. याला खजूर गुळ किंवा पाटली गुळ असेही म्हणतात. खजुराच्या झाडांच्या अर्कापासून खजूर गूळ बनवला जातो.
संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या अहवालानुसार, खजूराच्या अर्कामध्ये कार्बोहायड्रेट्स, व्हिटॅमिन-बी, व्हिटॅमिन-सी, लोह आणि कॅल्शियम यांसारखे अनेक आवश्यक पोषक घटक असतात. हे सर्व घटक आपल्या शरीरातील अनेक गरजा पूर्ण करतात.
खजूर गूळ केवळ आपली गोड इच्छा पूर्ण करत नाही तर आपल्या शरीरातील या सर्व पोषक तत्वांची कमतरता देखील पूर्ण करतो.